Jaargang 17 / aflevering 6 / december 2019

Artikelen

Rechtmatigheid: regels en bedoelingen

Rechtmatigheid speelt een centrale rol in ons staatsbestel en vormt een substantieel deel van de meetlat voor de beoordeling van operationele en financiële uitkomsten van beleid. Tegelijkertijd wordt er een zekere kramp of verstikkende werking door ervaren. Dit artikel introduceert het begrip ‘rechtmatigheid’, verkent de achtergrond ervan en licht een analysemodel toe dat behulpzaam kan zijn om interventiemogelijkheden te inventariseren.

Tjerk Budding, Jan van der Bij, Martin de Bree, Alex Brenninkmeijer, Martin Dees, Gerda van Dijk, Paul Hofstra, Ronald van Rijswijk, Peter Smits, Wim Veldman, Koos Vos, Robert Vos, Bas Wakkerman en Peter van der Zanden

Meer zuurstof minder systeem

De Algemene Rekenkamer moet jaarlijks de rijksrekening controleren op de rechtmatigheid van inkomsten en uitgaven, en deze goedkeuren opdat de Staten-Generaal decharge kunnen verlenen. Het antwoord op de vraag of geld ‘conform de geldende regels is uitgegeven’ is al heel lang uiterst positief. Meer dan 99% van de rijksuitgaven valt als rechtmatig aan te merken. Maar wat betekent die uitspraak?

Arno Visser

Complexiteit vraagt om een andere manier van regels maken

Afgaande op berichten in de media en rapporten van de Algemene Rekenkamer valt op dat de overheid met wet­geving lang niet altijd haar doel bereikt. Meer dan eens zijn wetten niet effectief of zijn er onvoorziene en ongewenste bijeffecten. Soms zijn wetten domweg onuitvoerbaar, zoals de in de Wet milieubeheer verplichte energiebesparende maatregelen. Handhaven in zo’n geval is niet mogelijk door de privacyregels.

Martin de Bree en Martin Dees

De motiveringsverplichting in de Aanbestedingswet

Een doorlichting op basis van ‘zuurstof in het systeem’

In het artikel ‘Meer zuurstof in het systeem’ (TPC 2016/4) is een pleidooi gehouden voor meer beleidsruimte in het management control systeem op basis van gerechtvaardigd vertrouwen. Dat pleidooi wordt in dit artikel concreet uitgewerkt aan de hand van een doorlichting van ‘de motiveringsverplichting in de Aanbestedingswet 2012.’ Ingegaan wordt op de vraag wat deze aanpak betekent voor de bedrijfsvoering, de verantwoording en controle. Afgesloten wordt met de constatering dat een dergelijke doorlichting veel duidelijkheid en inzicht biedt, die ingezet kan worden om met alle betrokken partijen te komen tot ‘meer zuurstof in het systeem’.

Robert Vos

Papieren tijger of stimulans voor betere bedrijfsvoering?

Rechtmatigheidsverantwoording bij gemeenten

Met ingang van 2021 zal niet meer de externe accountant, maar het college van B&W verantwoording afleggen over het rechtmatig handelen van de gemeente. Dit artikel schetst de achtergrond hiervan en doet op basis van een vergelijking met praktijken uit binnen- en buitenland enige aanbevelingen. Tevens wordt ingegaan op conclusies die uit workshops rond dit thema te trekken zijn.

Tjerk Budding en Hilko de Boer

Perspectief voor de gemeentelijke accountants­controle

De beste voorspelling is de toekomst die zelf wordt gecreëerd

Gemeenten die zelf een accountantsdienst willen oprichten, of dat samen met anderen willen doen, vinden een paar serieuze uitdagingen op hun pad. Die liggen op het gebied van de volwassenheid van de interne beheersing, de deskundigheid in de organisatie en de inrichting van adequaat lokaal toezicht. De toekomst vraagt wel om een breekijzer. Van de wetgever, een paar vasthoudende gemeenten én dappere accountants.

Dirk de Groot

Accountant vriend of vijand

Relatie controlerend accountant en lokale overheden belicht

In dit artikel wordt de verwachtingskloof met betrekking tot de externe accountant behandeld die bestaat bij de samenleving in het algemeen en de lokale overheid in het bijzonder. Tevens wordt de lokale overheid bekeken door de bril van de accountant. Het spanningsveld dat hierdoor ontstaat, verdiende de nodige aandacht.

Frank Vrolijk en Jacques Kies

column

• Komt de behoedzaamheidsreserve terug?

Paul Bordewijk